Święto Niepodległości

Dzień sprzed 90 już lat przyjmuje się jako datę odzyskania przez Polskę niepodległości. Wszyscy potrafiący odczytać te słowa wiemy, jak mało pokorną jesteśmy zbiorowością i jak trudno nam myśleć o dobru wspólnym. Przez to nie potrafiliśmy i nie potrafimy nadal wykorzystać w pełni daru niepodległości. Ale nie miejsce tu na biadolenie, dziś zajmiemy się innymi, nie znanymi szerszej publiczności faktami.
Otóż, 11 listopada 1918* roku jest datą ważną również dla łodzian, albowiem tego dnia dowborczycy, legioniści, peowiacy oraz nowo zwerbowiani utworzyli Łódzki Pułk Piechoty, później przeorganizowany na 28 Pułk Piechoty "Dzieci Łódzkich" (vel "Dzieci Łodzi"), a po połączeniu z 13 Pułkiem Strzelców - 28 Pułk Strzelców Kaniowskich. W związku z tym, 11 listopada przyjęto jako święto 28 PSK, który stacjonował w Łodzi. Konkretnie jego koszary znajdowały się u zbiegu obecnej ulicy Żeligowskiego i alei 1 Maja (współcześnie Uniwersytet Medyczny).
Oprócz piechurów z 28 PSK, w Łodzi stacjonował też cały lub w części 31 PSK. OK, co to ma wspólnego z rowerami? Otóż, jak podaje Wielka Encyklopedia Uzbrojenia MSWojsk 1918-1939, w kompanii zwiadowczej każdego pułku piechoty znajdował się pluton kolarzy! Nie znam szczegółów dotyczących kolarzy w 28 czy 31 PSK, być może jest coś w najnowszej publikacji Konrada Czernielewskiego i Witolda Jarno "Garnizon Łódzki Wojska Polskiego 1918-1939", do ktorej jeszcze nie dotarłem. Ale znalazłem tę fotografię zeskanowaną przez bolasa:

Oto drużyna "Dzieci Łódzkich" (czyli prawdopodobnie 28 PSK) biorąca udział w zawodach marszowych na trasie Łódź - Zgierz - Aleksandrów - Łódź. Chodzi oczywiście o widoczną na fotografii asystę rowerową.
Żołnierze mieli do dyspozycji rowery różnych producentów o wdzięcznie brzmiących nazwach, Ormonde, Gloria, ale także maszyny o typowo wojskowej nazwie PWU wz. 35 (czyli z Państwowych Wytwórni Uzbrojenia model wg wzoru z 1935 r.).

Źródło: www.iirp.prv.pl

Sporo fotografii żołnierzy WP na rowerach znajduje się tutaj, m.in. z ćwiczeń w naszym regionie:

Fotografia zamieszczona przez bodziu00000

Niestety, kto rowerem wojuje...

Polacy wkraczający na Zaolzie w 1938 r. - fotografia zamieszczona przez TomekSz
...musi się liczyć z tym, że mu ten rower mogą potem zabrać:

"Auf der Strasse nach Lodz 13.09.1939" Źródło: www.historic.de
Jeżeli "nach" to znaczy że w drodze do Łodzi; widać trakcję elektryczną linii tramwajowej po prawej stronie maszerujących żołnierzy Wehrmachtu; a zatem mogła to być linia aleksandrowska lub rzgowsko-tuszyńska, ewentulanie zgiersko-ozorkowska (ale ten kierunek wydaje się mniej prawdopodobny).
Wszystkiego dobrego, niepodległa Polsko rowerowa!

*To źródło podaje 1919 r., ale wygląda to na cyferkową pomyłkę.